Arnold Jerzy Chrystjan (1747–1827), historyk medycyny. Ur. w Lesznie 1 II 1747, uczył się w gdańskiem Ateneum, poczem w Lipsku studjował medycynę, uzyskując r. 1768 doktorat na podstawie rozprawy De motu fluidi nervei. Po powrocie do kraju czynny jako lekarz w Poznaniu i Lesznie, od r. 1777 zamieszkał w Warszawie, gdzie rozwinął żywą działalność na polu lekarskiem, naukowem i religijnem. Przyczynił się do połączenia ewangelików augsburskich z helweckimi. Był sekretarzem Jednoty ewangelickiej, w ciągu dwóch lat bezpłatnym lekarzem szpitala ewang., wreszcie radcą konsystorza aż do śmierci. Stanisław August mianował go konsyljarzem nadwornym. W r. 1807 rząd Księstwa Warszawskiego powołał go na członka komisji służby zdrowia. Jako radca Najwyższej Dyrekcji Lekarskiej, a później członek Rady Lekarskiej organizował służbę zdrowia. Był członkiem wielu towarzystw naukowych oraz prezesem Wydziału Umiejętności Tow. Prz. Nauk. Zmarł 19 XI 1827. Był autorem wielu prac z zakresu medycyny, historji medycyny, numizmatyki itd. Ważniejsze z nich: Wiadomość o życiu i dziełach Jana Jonstona (Roczn. T. P. N. 1805), Physiker zu Lissa nach Jonstons Tode 1821, O hojności królów i względach panów polskich dla rzeczy lekarskiej i lekarzów (Roczn. T. P. N. VII, X, XIII, XV), Deutsche Lieder eines Polen itd. A. uważał się za Polaka, choć początkowo słabo władał językiem polskim. Prace jego pod względem metodycznym niedoskonałe, odznaczają się patrjotyzmem i umiłowaniem nauki. Słusznie zwą go ojcem polskiej historjografji lekarskiej.
Czajkowski P., Pochwała życia i zasług J. Ch. Arnolda, Kr. 1830 (z portretem); Wójcicki, Cmentarz Powązk., W. 1855, III, 233 n.; »Przegl. Lek.«, 1874, 100 nn.; Rostworowski M., Mat. do dziejów Kom. Rządz. 1807, Kr. 1918; Kraushar A., Dzieje Tow. Warsz. Przyj. Nauk., W. 1902–1905.
Tadeusz Bilikiewicz